اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم دوروم دیم با استفاده از مدل gge biplot

در این بررسی 25 ژنوتیپ گندم شامل 22 لاین پیشرفته گندم دوروم، دو رقم شاهد گندم دوروم (ساجی و زردک) و یک رقم شاهد گندم نان (سرداری) در 19 محیط مختلف شامل ایستگاه های تحقیقات کشاورزی دیم سرارود (کرمانشاه)، شیروان چرداول (ایلام)، مراغه و شیروان (خراسان شمالی) طی چهار سال زراعی (89-1385) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفتند. بزرگی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نسبت به ژنوتیپ در تجزیه مرکب عملکرد دانه بیانگر وجود گروه های محیطی احتمالی در برنامه به نژادی گندم دوروم در شرایط دیم کشور بود. نتایج تجزیه بای پلات نشان داد که محیط های سرد از محیط های گرم در رتبه بندی و تعیین سازگاری ژنوتیپ ها کاملاًً متفاوت بودند. محیط های معتدل امکان گروه بندی با هر یک از دو گروه محیطی سرد و گرم را داشتند. ژنوتیپ های g8، g17، g23 (ساجی)، g11 ، g21 و g19 دارای ترکیب مناسبی از پایداری و عملکرد بودند. ژنوتیپ های g21،g16 ، g8، g23 (ساجی) و g17 بیشترین سازگاری به محیط های گرم و ژنوتیپ های g25(سرداری)، g24 (زردک) و g6 بیشترین سازگاری به محیط های سرد را داشتند. ژنوتیپ های g20، g22 و g19 نیز دارای سازگاری عمومی بودند.